Nonande pe na omapopyo okutya otashi dulika moNamibia mwa lopotwa oshiponga shotete shefyo sha etwa kombuto yoCovid-19, Ominista youndjolowele Dr Kalumbi Shangula onghela okwa ekelashi omapopyo aa kokule, ta ti kape na nande oshimwe tashi kwatakanifa efyo olo la dilaadilwa koCovid-19. 

Okudja ongula yonghela okwa kala taku litambulafanwa komalungula kutya ope na omunhu a fya, taku fekelwa kutya oshietifi shefyo laye omukifi woCovid-19.  
Dr. Theo-Ben Kandetu okwa li a koleka kutya nakufya oo okwa kufwa oiyelekifi oyo tai ka ningilwa omakonaakono ku talike kutya oshike she mu lya.

Otaku hokololwa omunaudu womukainhu oo a xulifa okupendukila onghela, a li a hangika ta ningilwa omakonaakono, nokwa xulifa omanga oshidjemo shaye inashi uya.

Ashike Shangula okwa yeleka kutya nakufya okwa li a ombokelwa manga e li koilonga osho sha eta opo a twale meendelelo koshipangelo, ashike okwa xulifa pefimbo lokufika ko.  “Kape na nande ouyelele umwe tau ulike kutya okwa li e na omadidiliko ocorona. Natango ohatu konaakona kutya olye a ninga omakonaakono a fa opo, nomolwa shike? Omunhu okwa li koilonga, ta ombokelwa noku xulifa mokufika koshipangelo. Kape na sha osho tashi kwatakanifa oshinima eshi koCovid-19” Shangula ta ti. Onghela, Oshikundaneki shoNew Era osha kundaneka kutya omukulunhu wouhaku okwa shivifa kutya onghalo youdjuu tai etifwa koCovid 19, okwa teelelwa i naipale shi dulefe ponghalo oyo yonena. 

Dr. Kalumbi Shangula okwa ti, oshinaipiki shonghalo ei osho oshiwana osho inashi hala oku liufa keemhango nokukala komaumbo ngaashi tashi pulwa kepangelo, nokounyuni.

“Ombuto yoCovid-19, ihai ende tai kongo ovanhu. Ovanhu ovo hava endaenda tava kongo oCovid-19, tave shi ningi moku ha shiiva sha. Fiyo opapa Namibia oku na ovanhu 16 kwa kwashilipalekwa kutya ove na ombuto, ve li vane vomwaavo otaku hokololwa va veluka.

Ashike okuniwe yoo outile kutya ovanhu ovo va kwatwa kombuto ove dulife po pwaavo shaashi ha keshe umwe ha kolwa nokuombokelwa koCovid-19, ovanhu vamwe ohava kala ve i na tave i kunu, nongeenge inava ningilwa omakonaakono otava veluka ashike inave lidimbulula, shaashi ina i va ombola.

Shangula okwa ti yoo oshilongo osha kaleka etokolo lasho okukonaakona ovanhu vahapu poshikando shimwe, nokukonaakona ashike ovo ve na omadidiliko, ile pamwe va li mekwatafano novanhu ve na ombuto ile vali peenhele ile koilongo ku na ombuto. Ta ti oshilongo kashi na oikwa noupangifo yelixwa po oku konaakona keshe umwe. 
Ouyelele wa wedwa po: Albertina Nakale na Selma Ikela