New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Mboka ya kwatwa koHepatitis E ya thiki po1600

Mboka ya kwatwa koHepatitis E ya thiki po1600

2019-11-21  Nuusita Ashipala

Mboka ya kwatwa koHepatitis E ya thiki po1600

ONGWEDIVA – Omuyalu gwiiponga yomukithi gwoHepatitis E ogwa koko nogwa kondo paantu 1600. 
Aantu mboka kwa kwashilipalekwa kutya oya kwatwa shili komukithi nguka oku ya pomasiku Novemba 10, oyendji yomuyo oyokoshitopolwa shErongo hoka kwa monika aantu 460, kwa landula oshitukulwa shaKhomas moka mwa monika aantu 351 nOmusati aantu ye li 169, taku gwedhwa mboka ya monika kiitopolwa yilwe moshilongo. Mbaka oya eta iiponga yomukithi nguka paantu ye li 1 635. Okuza muDesemba sho omukithi nguka gwa igidha kutya ogwa indjipala sigo onena, okwa lopotwa iiponga ayishe kumwe 6672. Maantu mboka ya kwatwa, oshitopolwa shaKhomas osho shi na aantu oyendji ye li 4179, taku ya Erongo li na aamvu 1525 nOmusati ogwa monika aantu yeli 269.

Iitopolwa, shaKunene nosha!Karas oyo yi na omiyalu omishona dhaavu yoHepatitis E, shimwe oshi na 16 nashikwao antu 11.

Miiponga ayihe mbyoka ya lopotwa omu na owala yi li 1635 oyo ya kwashilipalekwa paunongononi kolabola, omanga iikwayo ya fekelwa sha ikolelela komandhindiliko. Omiyalu ndhika odha li dha gandjwa pethimbo lyoshigongi sha kwata iilongo iyali Namibia nAngola shoka natango shi li mOngwediva. Omutumba ngoka tagu kala oshiwike ashihe, ogwa tameke mOmaandaha, notagu tsikile moka aatseyinawa moshimpungu shuundjolowele taya ikundu elongelokumwe mokukondjitha omikithi ngaashi ‘oguinea worm’ ndjoka hayi zi momeya, Hepatitis E nomikithi dhilwe. Philomena Ochurus, omukuluntu koshikondo shoHealth Information and Research, shoka hashi gandja omauyelele nokuninga omapekaapeko moshikondo shuundjolowele, okwa ti oHepatitis E sigo onena oya dhipaga aantu ye li 56 okuza muDeseba 2017. Moonakusa omwa kwatelwa aakiintu ya ihumbata ye li 24, nomuyalu ngaka ogu li oopelesenda 42 dhoonakusa.  Naamboka ya kwatwa komukithi oyendji aalumentu. 

Hepatitis E Omukithi ngoka hagu taandele nuupu, nohagu kwata ehuli ngele omuntu a nwa nenge a lya iikulya yi na ombuto ndjoka.  

Nonando omukithi nguka ogwa pondolwa nogwa kandekwa nawa, onkene ngaa tagu taandele gu uka komahala galwe. 

Taku hokololwa kutya shimwe shomwaambyoka tayi eta etaandelo lyomukithi osho okwaa na omahala goku iyoga koonyala ga gwana, unene tuu momalukanda. 
Oshinima oshikwao osho shoka shokuyonagula iilongitho ya tulilwa po okukandeka ombuto ndjoka.


2019-11-21  Nuusita Ashipala

Tags: Khomas
Share on social media